Fragments of Huib Hoste Modernism|IJzerwinkel|COLOR in RUIMTE

“Het is een droom zich een op deze wijze gebouwde stad in te denken; de eenheid welke wij nu te vergeefs in onze straten zoeken, zal er heerschen; eentonigheid zal er absoluut uitgesloten zijn; de bewegelijkheid der massa’s, het spel van licht en donker, de tinteling der kleuren zullen er een voortdurende bron zijn van genot zoo voor den geest als voor het oog van den modernen mensch.”

HUIB HOSTE
De roeping der moderne architectuur.
1918 De Stijl

「このように構築された都市を想像することはひとつの夢である。そこには、今の街では得られない統一性が支配し、単調さは完全に排除されるであろう。マッスの動き、光と影の戯れ、色彩のきらめきが、現代人の精神と目にとって、絶え間ない喜びの源泉となるに違いない。」

“C’est un rêve que d’imaginer une ville construite de cette manière ; l’unité que nous cherchons en vain dans nos rues y régnerait ; toute monotonie y serait exclue. Le mouvement des masses, le jeu de la lumière et de l’ombre, le scintillement des couleurs seraient une source inépuisable de joie, tant pour l’esprit que pour les yeux de l’homme moderne.”

“It is a dream to imagine a city built in this way; the unity we now seek in vain in our streets would prevail there; monotony would be entirely excluded. The movement of the masses, the play of light and shadow, the shimmering of colors would become a constant source of delight for both the mind and the eye of the modern human.”

スクロールできます

空間としての色

ruimte als plastisch werkend blok
塑像的に作用する空間
IJzerwinkel 1920
Huib Hoste
Installation by Art maker IJzerwinkel, 2025

色とはすなわち光である。
自然光をステンドグラスで彩色し、
空間が色で満たされている。
色=光 が空間の固有性と性格を形つくり、
経験としての心地よい空間がデザインされている。
目に見えているものだけではなく、あからさまに見せているものではないデザインの中に本質を取り入れる態度はアール・ヌーヴォーなどとは全く異なる文脈をもつ当時なかったものであり、キュビズムを経由して、コンセプチュアルアートへと進む萌芽を内包している。

IJzerwinkelに表現されているスペースアート
ruimtekunstとは、
「ruimte als plastisch werkend blok(塑像的に作用する空間)」であり 色とはすなわち光である。これは物理的現象としての色彩の定義であると同時に、色を素材や塗料ではなく、空間的・知覚的な現象と捉える視点です。

そして、それは直接的に見えるデザインではなく、「空間が色で満たされている」ことを意図している。
ここでは色はもはや装飾的要素ではなく、空間そのものを構成する媒質である。これはHosteの建築が、壁・柱・天井などの構成部材の優劣ではなく、空間全体の雰囲気・感性・意味生成に重心が移っていることを示しています。色=光=経験であり、色は空間の“外皮”ではなく、“内部”そのものとして理解されている。

Hosteが言う「精神と目にとっての喜び」とは、空間はもはや視覚的構造体ではなく、身体的・感性的・総合的な経験として語られており、倫理的・精神的な調和や共鳴が見られる。これは現象学的空間論(メルロ=ポンティ*、バシュラール*)とも結びつき、「空間とは感覚によって世界と関係を結ぶ場」という捉え方を含んでいます。

Hosteの色と光が意味の「暗示性」として働く建築とは、「表象の直接性から距離を取る」という、モダニズムの表層批判・本質志向、さらにコンセプチュアルアートの萌芽を含み、機能主義以後の脱装飾主義と意味を問う芸術(conceptualism)への架け橋です。

空間は構造ではなく、意味の発生場である

Hosteの空間観は、構造主義的空間論的であり、

色と光は装飾ではなく、空間と身体の関係性を調律する媒介である

メルロ=ポンティ、バシュラールなどの現象学的建築論へとつながる、

可視性だけではなく、「不可視の構造や倫理をいかに空間に組み込むか」が本質であった。

コンセプチュアルアートの起点、デリダ的空間解体*を内包し、アール・ヌーヴォーが表面的装飾と流線形美を追求したのに対し、この空間は「内在する構造的本質の可視化」を重視している。この姿勢はむしろ、キュビズム:多視点性による空間の再構成、デ・ステイル:色と構成による空間の抽象化、バウハウス:知覚と構造の統合、ライト&スペース:光と身体による空間経験、コンセプチュアルアート:見ることの制度や意味を問う姿勢を含む。彼のモダニズムの本質が、POSTMODERNISM in HUIB HOSTEであったのではないかという視座を想起させる。

“de bewegelijkheid der massa’s, het spel van licht en donker, de tinteling der kleuren zullen er een voortdurende bron zijn van genot zoo voor den geest als voor het oog van den modernen mensch.”

「マスの動き、光と闇の戯れ、色彩のきらめきは、現代人の精神と眼にとって、絶え間ない喜びの源となるだろう。」
この一節は、色彩と光が感性的経験と精神性の統合に貢献するという、現象学的かつ身体論的空間理解を表現しており、まさにDoug Wheeler*やJames Turrell*が後年追求した空間美学の先駆です。

“Het volle besef dat wij hebben van ons bewustzijn doet ons verder gaan…”

「私たちが持つ自己意識の完全な自覚は、私たちをさらに前進させる。私たちは平面をマスに変換するだけでなく、それぞれの空間を独立したマスとして表現しようとする。」
「bewustzijn(意識)」を出発点に空間の構成を考えるこの姿勢は、空間を感性・倫理・身体との交差点と見なす、現象学的建築理論(バシュラール、メルロ=ポンティ)に極めて近い。
クリスチャン・ノルベルグ=シュルツ*『実存・空間・建築』

“Een dergelijk gebouw zal even zuiver in elkaar zitten als een machine… maar onze architectuurwerken mogen geen machines zijn.”

「このような建物は、機械のように純粋に構成されるだろう。しかし我々の建築作品は、機械であってはならない。
ここでは、構造の純粋さを目指しながらも、それを目的化することへの警戒が表明されており、「機能=目的」という近代的思考を超えて、意味と倫理のレイヤーを空間に組み込む態度が明確に読み取れます。これはコンセプチュアル・アート的思考の萌芽です。

“Het is een droom zich een op deze wijze gebouwde stad in te denken… de eenheid… de bewegelijkheid der massa’s, het spel van licht en donker…”

「このように構築された都市を夢見ることは素晴らしいことだ。今の街に見られぬ統一性がそこには支配し、光と闇の戯れ、マスの動き、色彩のきらめきが、精神と眼の絶え間ない喜びとなるだろう。」
これは、**表層的装飾の快楽(アール・ヌーヴォー)**とは異なり、空間構成そのものが倫理的・精神的意味を生成する構造となるという、本質的空間詩学の宣言です。
色彩=光=構造=倫理という統合的構想は、デ・ステイル、バウハウス、キュビスムの理念的統合とも響き合い、Huib Hoste のモダニズムは、単なる「機能主義の建築」ではなく、以下の特徴によってポストモダニズム的視座を内在する思想的先駆を見ることができます。

Postmodernism in Huib Hoste

Kleur als ruimte

ruimte als plastisch werkend blok
IJzerwinkel 1920
Huib Hoste
Installation by Art maker IJzerwinkel, 2025

Kleur is niets anders dan licht.
Natuurlijk licht wordt gekleurd door glas-in-lood,
waardoor de ruimte wordt gevuld met kleur.
Kleur = licht vormt de eigenheid en het karakter van de ruimte, en een aangename ruimte als ervaring wordt ontworpen.
De houding om essentie op te nemen in het ontwerp — niet in wat zichtbaar is of opzichtig getoond wordt — is iets totaal anders dan de context van Art Nouveau en bevat reeds de kiem van een overgang via het kubisme naar conceptuele kunst.

De ruimtekunst die tot uiting komt in IJzerwinkel,
ruimtekunst,
is “ruimte als plastisch werkend blok” en “kleur is niets anders dan licht”.
Dit is zowel een definitie van kleur als fysiek fenomeen, als een perspectief waarin kleur niet als materiaal of verf wordt gezien, maar als een ruimtelijk en perceptueel fenomeen.

En dat is niet het direct zichtbare ontwerp, maar het bedoelt dat “de ruimte gevuld is met kleur”.
Hier is kleur niet langer een decoratief element, maar een medium dat de ruimte zelf vormt.
Dit toont aan dat Hoste’s architectuur niet gericht is op de superioriteit van bouwdelen zoals muren, kolommen of plafonds, maar op de sfeer, gevoeligheid en betekenistoekenning van de gehele ruimte. Kleur = licht = ervaring, en kleur wordt begrepen als niet de “buitenkant” van de ruimte, maar als het “interieur” zelf.

Wat Hoste noemt “een bron van genot voor geest en oog”, verwijst naar een ruimte die niet langer visuele structuur is, maar een lichamelijke, gevoelsmatige, totale ervaring, waarin ethische en geestelijke harmonie en resonantie aanwezig zijn.
Dit sluit aan bij fenomenologische ruimtetheorie (Merleau-Ponty*, Bachelard*), die de ruimte ziet als een plaats waar men door middel van zintuigen in relatie staat tot de wereld.

De architectuur waarin Hoste’s kleur en licht functioneren als “suggestiviteit van betekenis”,
houdt afstand van directe representatie,
is een kritiek op de oppervlakte van het modernisme en neigt naar de essentie,
en vormt een brug naar de kunst na het functionalisme —
de anti-decoratieve kunst die betekenis beoogt (conceptualisme).

Ruimte is geen structuur, maar een plaats waar betekenis ontstaat.

Hoste’s visie op ruimte is structureel ruimtetheoretisch, waarbij kleur en licht geen decoratie zijn, maar een medium dat de relatie tussen ruimte en lichaam stemt.
Dit sluit aan bij fenomenologische architectuurtheorieën zoals van Merleau-Ponty en Bachelard, en de essentie ligt in het integreren van onzichtbare structuren en ethiek in de ruimte, niet enkel in het zichtbare.

Het bevat de kiem van conceptuele kunst en de deconstructie van ruimte à la Derrida*.
Waar Art Nouveau streefde naar oppervlakkige decoratie en sierlijke vormen, richt deze ruimte zich op “de visualisatie van de inherente structurele essentie”.
Deze houding sluit veeleer aan bij:

  • Kubisme: herstructurering van ruimte door multiperspectiviteit
  • De Stijl: abstractie van ruimte door kleur en compositie
  • Bauhaus: integratie van perceptie en structuur
  • Light and Space: ruimtelijke ervaring via licht en lichaam
  • Conceptuele kunst: een houding die de systemen en betekenis van het kijken bevraagt.
    Deze visie suggereert dat Hoste’s modernisme in wezen een postmodernistische invalshoek bevatte.
de bewegelijkheid der massa’s, het spel van licht en donker, de tinteling der kleuren zullen er een voortdurende bron zijn van genot zoo voor den geest als voor het oog van den modernen mensch.

Deze passage drukt een fenomenologische en lichamelijke ruimtelijke ervaring uit, waar kleur en licht bijdragen aan de integratie van gevoelsmatige ervaring en spiritualiteit —
precies datgene wat Doug Wheeler* en James Turrell* later als ruimtelijke esthetiek zouden nastreven.

Het volle besef dat wij hebben van ons bewustzijn doet ons verder gaan…

Het volledige besef van ons bewustzijn brengt ons verder…
Wij proberen niet alleen een vlak in een massa om te zetten, maar ook elke ruimte als een onafhankelijke massa uit te drukken.
Deze houding, waarin “bewustzijn” het uitgangspunt vormt voor de opbouw van ruimte,
benadert de fenomenologische architectuurtheorie (Bachelard, Merleau-Ponty),
waarin ruimte gezien wordt als kruispunt van zintuigen, ethiek en lichaam.

Een dergelijk gebouw zal even zuiver in elkaar zitten als een machine… maar onze architectuurwerken mogen geen machines zijn.

Een dergelijk gebouw zal net zo zuiver samengesteld zijn als een machine…
maar onze architectuur mag geen machine zijn.
Hier wordt gewaarschuwd tegen het doelmatig maken van zuivere structuur, en komt een houding naar voren waarin men de modernistische gedachte “functie = doel” overstijgt door lagen van betekenis en ethiek in de ruimte te integreren — een kiem van conceptueel denken.

Het is een droom zich een op deze wijze gebouwde stad in te denken… de eenheid… de bewegelijkheid der massa’s, het spel van licht en donker…

Het is een droom om zich een stad voor te stellen die op deze wijze gebouwd is.
Daar heerst een eenheid die in de huidige stad niet te vinden is — het spel van licht en donker, de beweging van massa’s, de fonkeling van kleuren worden een voortdurende bron van vreugde voor geest en oog.
Dit is een verklaring van een fundamentele ruimtelijke poëtica, waarbij ruimteconfiguratie zelf ethische en spirituele betekenis genereert,
in tegenstelling tot het oppervlakkige plezier van decoratie zoals bij Art Nouveau.
De integrale visie waarin kleur = licht = structuur = ethiek resoneert met de ideële integraties van De Stijl, Bauhaus, Kubisme, en toont aan dat Hoste’s modernisme niet louter een “functionele architectuur” was, maar in wezen een denkende voorloper van het postmodernisme.

Postmodernism in Huib Hoste

La couleur comme espace

ruimte als plastisch werkend blok
塑像的に作用する空間
IJzerwinkel 1920
Huib Hoste
Installation by Art maker IJzerwinkel, 2025

色とはすなわち光である。
自然光をステンドグラスで彩色し、
空間が色で満たされている。
色=光 が空間の固有性と性格を形つくり、
経験としての心地よい空間がデザインされている。
目に見えているものだけではなく、あからさまに見せているものではないデザインの中に本質を取り入れる態度はアール・ヌーヴォーなどとは全く異なる文脈をもつ当時なかったものであり、キュビズムを経由して、コンセプチュアルアートへと進む萌芽を内包している。

IJzerwinkelに表現されているスペースアート
ruimtekunstとは、
「ruimte als plastisch werkend blok(塑像的に作用する空間)」であり「色とはすなわち光である」である。これは物理的現象としての色彩の定義であると同時に、色を素材や塗料ではなく、空間的・知覚的な現象と捉える視点です。

そして、それは直接的に見えるデザインではなく、「空間が色で満たされている」ことを意図している。
ここでは色はもはや装飾的要素ではなく、空間そのものを構成する媒質である。これはHosteの建築が、壁・柱・天井などの構成部材の優劣ではなく、空間全体の雰囲気・感性・意味生成に重心が移っていることを示しています。色=光=経験であり、色は空間の“外皮”ではなく、“内部”そのものとして理解されている。

Hosteが言う「精神と目にとっての喜び」とは、空間はもはや視覚的構造体ではなく、身体的・感性的・総合的な経験として語られており、倫理的・精神的な調和や共鳴が見られる。これは現象学的空間論(メルロ=ポンティ、バシュラール)とも結びつき、「空間とは感覚によって世界と関係を結ぶ場」という捉え方を含んでいます。

Hosteの色と光が意味の「暗示性」として働く建築とは、「表象の直接性から距離を取る」という、モダニズムの表層批判・本質志向、さらにコンセプチュアルアートの萌芽を含み、機能主義以後の脱装飾主義と意味を問う芸術(conceptualism)への架け橋です。

空間は構造ではなく、意味の発生場である

Hosteの空間観は、構造主義的空間論的であり、

色と光は装飾ではなく、空間と身体の関係性を調律する媒介である

メルロ=ポンティ、バシュラールなどの現象学的建築論へとつながる、

可視性だけではなく、「不可視の構造や倫理をいかに空間に組み込むか」が本質であった。

コンセプチュアルアートの起点、デリダ的空間解体を内包し、
アール・ヌーヴォーが表面的装飾と流線形美を追求したのに対し、この空間は「内在する構造的本質の可視化」を重視している。この姿勢はむしろ、キュビズム:多視点性による空間の再構成、デ・ステイル:色と構成による空間の抽象化、バウハウス:知覚と構造の統合、ライト&スペース:光と身体による空間経験、コンセプチュアルアート:見ることの制度や意味を問う姿勢を含む。彼のモダニズムの本質が、POSTMODERNISM in HUIB HOSTEであったのではないかという視座を想起させる。

“de bewegelijkheid der massa’s, het spel van licht en donker, de tinteling der kleuren zullen er een voortdurende bron zijn van genot zoo voor den geest als voor het oog van den modernen mensch.”

「マスの動き、光と闇の戯れ、色彩のきらめきは、現代人の精神と眼にとって、絶え間ない喜びの源となるだろう。」
この一節は、色彩と光が感性的経験と精神性の統合に貢献するという、現象学的かつ身体論的空間理解を表現しており、まさにDoug WheelerやJames Turrellが後年追求した空間美学の先駆です。

“Het volle besef dat wij hebben van ons bewustzijn doet ons verder gaan…”

「私たちが持つ自己意識の完全な自覚は、私たちをさらに前進させる。私たちは平面をマスに変換するだけでなく、それぞれの空間を独立したマスとして表現しようとする。」
「bewustzijn(意識)」を出発点に空間の構成を考えるこの姿勢は、空間を感性・倫理・身体との交差点と見なす、現象学的建築理論(バシュラール、メルロ=ポンティ)に極めて近い。

“Een dergelijk gebouw zal even zuiver in elkaar zitten als een machine… maar onze architectuurwerken mogen geen machines zijn.”

「このような建物は、機械のように純粋に構成されるだろう。しかし我々の建築作品は、機械であってはならない。
ここでは、構造の純粋さを目指しながらも、それを目的化することへの警戒が表明されており、「機能=目的」という近代的思考を超えて、意味と倫理のレイヤーを空間に組み込む態度が明確に読み取れます。これはコンセプチュアル・アート的思考の萌芽です。

“Het is een droom zich een op deze wijze gebouwde stad in te denken… de eenheid… de bewegelijkheid der massa’s, het spel van licht en donker…”

「このように構築された都市を夢見ることは素晴らしいことだ。今の街に見られぬ統一性がそこには支配し、光と闇の戯れ、マスの動き、色彩のきらめきが、精神と眼の絶え間ない喜びとなるだろう。」
これは、**表層的装飾の快楽(アール・ヌーヴォー)**とは異なり、空間構成そのものが倫理的・精神的意味を生成する構造となるという、本質的空間詩学の宣言です。
色彩=光=構造=倫理という統合的構想は、デ・ステイル、バウハウス、キュビスムの理念的統合とも響き合い、Huib Hoste のモダニズムは、単なる「機能主義の建築」ではなく、以下の特徴によってポストモダニズム的視座を内在する思想的先駆を見ることができます。

Postmodernism in Huib Hoste

Color as Space

ruimte als plastisch werkend blok
塑像的に作用する空間
IJzerwinkel 1920
Huib Hoste
Installation by Art maker IJzerwinkel, 2025

Color is, essentially, light.
Natural light, filtered through stained glass, fills the space with color.
Color = light shapes the identity and character of the space,
creating a pleasant environment as an experience.
The design embraces not only what is visible,
but also what is not overtly shown.
This attitude—of integrating the essential beyond the apparent—
differs fundamentally from the approach of Art Nouveau.
It contains the seed of a direction that, passing through Cubism,
leads toward Conceptual Art—something that did not yet exist at the time.

IJzerwinkelに表現されているスペースアート
ruimtekunstとは、
「ruimte als plastisch werkend blok(塑像的に作用する空間)」であり「色とはすなわち光である」である。これは物理的現象としての色彩の定義であると同時に、色を素材や塗料ではなく、空間的・知覚的な現象と捉える視点です。

そして、それは直接的に見えるデザインではなく、「空間が色で満たされている」ことを意図している。
ここでは色はもはや装飾的要素ではなく、空間そのものを構成する媒質である。これはHosteの建築が、壁・柱・天井などの構成部材の優劣ではなく、空間全体の雰囲気・感性・意味生成に重心が移っていることを示しています。色=光=経験であり、色は空間の“外皮”ではなく、“内部”そのものとして理解されている。

Hosteが言う「精神と目にとっての喜び」とは、空間はもはや視覚的構造体ではなく、身体的・感性的・総合的な経験として語られており、倫理的・精神的な調和や共鳴が見られる。これは現象学的空間論(メルロ=ポンティ、バシュラール)とも結びつき、「空間とは感覚によって世界と関係を結ぶ場」という捉え方を含んでいます。

Hosteの色と光が意味の「暗示性」として働く建築とは、「表象の直接性から距離を取る」という、モダニズムの表層批判・本質志向、さらにコンセプチュアルアートの萌芽を含み、機能主義以後の脱装飾主義と意味を問う芸術(conceptualism)への架け橋です。

空間は構造ではなく、意味の発生場である

Hosteの空間観は、構造主義的空間論的であり、

色と光は装飾ではなく、空間と身体の関係性を調律する媒介である

メルロ=ポンティ、バシュラールなどの現象学的建築論へとつながる、

可視性だけではなく、「不可視の構造や倫理をいかに空間に組み込むか」が本質であった。

コンセプチュアルアートの起点、デリダ的空間解体を内包し、
アール・ヌーヴォーが表面的装飾と流線形美を追求したのに対し、この空間は「内在する構造的本質の可視化」を重視している。この姿勢はむしろ、キュビズム:多視点性による空間の再構成、デ・ステイル:色と構成による空間の抽象化、バウハウス:知覚と構造の統合、ライト&スペース:光と身体による空間経験、コンセプチュアルアート:見ることの制度や意味を問う姿勢を含む。彼のモダニズムの本質が、POSTMODERNISM in HUIB HOSTEであったのではないかという視座を想起させる。

“de bewegelijkheid der massa’s, het spel van licht en donker, de tinteling der kleuren zullen er een voortdurende bron zijn van genot zoo voor den geest als voor het oog van den modernen mensch.”

「マスの動き、光と闇の戯れ、色彩のきらめきは、現代人の精神と眼にとって、絶え間ない喜びの源となるだろう。」
この一節は、色彩と光が感性的経験と精神性の統合に貢献するという、現象学的かつ身体論的空間理解を表現しており、まさにDoug WheelerやJames Turrellが後年追求した空間美学の先駆です。

“Het volle besef dat wij hebben van ons bewustzijn doet ons verder gaan…”

「私たちが持つ自己意識の完全な自覚は、私たちをさらに前進させる。私たちは平面をマスに変換するだけでなく、それぞれの空間を独立したマスとして表現しようとする。」
「bewustzijn(意識)」を出発点に空間の構成を考えるこの姿勢は、空間を感性・倫理・身体との交差点と見なす、現象学的建築理論(バシュラール、メルロ=ポンティ)に極めて近い。

“Een dergelijk gebouw zal even zuiver in elkaar zitten als een machine… maar onze architectuurwerken mogen geen machines zijn.”

「このような建物は、機械のように純粋に構成されるだろう。しかし我々の建築作品は、機械であってはならない。
ここでは、構造の純粋さを目指しながらも、それを目的化することへの警戒が表明されており、「機能=目的」という近代的思考を超えて、意味と倫理のレイヤーを空間に組み込む態度が明確に読み取れます。これはコンセプチュアル・アート的思考の萌芽です。

“Het is een droom zich een op deze wijze gebouwde stad in te denken… de eenheid… de bewegelijkheid der massa’s, het spel van licht en donker…”

「このように構築された都市を夢見ることは素晴らしいことだ。今の街に見られぬ統一性がそこには支配し、光と闇の戯れ、マスの動き、色彩のきらめきが、精神と眼の絶え間ない喜びとなるだろう。」
これは、**表層的装飾の快楽(アール・ヌーヴォー)**とは異なり、空間構成そのものが倫理的・精神的意味を生成する構造となるという、本質的空間詩学の宣言です。
色彩=光=構造=倫理という統合的構想は、デ・ステイル、バウハウス、キュビスムの理念的統合とも響き合い、Huib Hoste のモダニズムは、単なる「機能主義の建築」ではなく、以下の特徴によってポストモダニズム的視座を内在する思想的先駆を見ることができます。

Postmodernism in Huib Hoste

WALL